CALVOS DE RANDÍN

Historia

 

Este municipio achega cuantiosos datos sobre a Prehistoria, xa que totaliza dezaoito monumentos megalíticos, entre os que resaltan as sete mámoas de Penas Altas, Calvos, Rioseco, Paradela e Randín.

Penas Altas, todo un santuario prehistórico, no científico e no lendario, inclúe un terceiro xacemento que achegou un conxunto de machadas da Idade de Bronce. Tamén houbo castros como o de Paradela.

De Época Medieval pode ser Randín, nome que designa a un posesor xermánico, posiblemente suévico. Ademais, nesta poboación existe o Outeiro dá Picoña, que suxire a existencia dun recinto militar propio da Raia Seca, ata onde chegaba o dominio de Oseira, mosteiro do que dependía o de Pitôes dás Junias, moi próximo a Calvos.

É agora cando se confirma a xurisdición  do  Couto Mixto debido a conflitos, e abusos, nobiliarios e fronteirizos, xa que os Conde de Lemos e de Monterrei axudaron aos habitantes de Rubiás, Santiago e outros ante as queixas destes, que non querían depender da Casa de Bragança.

Na Idade Moderna deixaron profunda pegada as guerras con Portugal, pero tamén os negocios: contrabando, feiras, migracións, sempre favorecidos polos privilexios do Couto Mixto. 

Na Idade Contemporánea triunfaron os liberais en 1812, e algúns conservadores, como o bispo de Ourense, buscaron refuxio no Couto Mixto; en 1823 a Santa Alianza persegue aos liberais e algúns ourensáns foxen cara a Portugal a través do "Coto". Rioseco foi capital municipal, pero en 1836 os veciños de Rubiás e Santiago, non quixeron pertencer a Baltar como se dispuxo, senón a Calvos, con quen tiñan máis relacións, cousa que conseguiron en 1870; logo unificáronse na parroquia de Rubiás dous Mixtos.

Nesta época configurouse a capital municipal ao redor da praza de O Eiró, e acentuouse a tendencia migratoria, que continuou durante o século XX, deixando moitos núcleos de poboación practicamente baleiros.

A economía sustentouse na gandería, no sector forestal e no secado de bacallau; gañando auxe a partir de 1960 a construción, a produción de enerxía eléctrica e os servizos.